وکیل بورس و بازار سرمایه به‌عنوان یک متخصص حقوقی، نقش بسیار مهمی در رفع اختلافات و دعاوی مختلف در بازار سرمایه ایفا می‌کند. این بازارها به‌عنوان یک رکن اساسی در اقتصاد کشورها، محل جذب سرمایه‌گذاران و تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی هستند، اما پیچیدگی‌های حقوقی زیادی دارند که نیازمند حضور وکیل متخصص در بورس است.
بورس یا همان بازار سرمایه یکی از ارکان اساسی در اقتصاد است که نقش مهمی در توسعه و رشد اقتصادی کشورها ایفا می‌کند. این بازار محلی برای جذب سرمایه‌گذاران و تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی محسوب می‌شود.
فعالیت در حوزه بورس و بازار سرمایه با پیچیدگی‌های حقوقی بسیاری همراه است. این امر نیازمند حضور متخصصان حقوقی آگاه به قوانین و مقررات این حوزه است. عواملی نظیر نوسانات بازار، تغییرات قوانین، و بروز اختلافات حقوقی میان فعالان بازار، اهمیت این موضوع را دوچندان می‌کند.
اختلافات میان ناشران (شرکت‌های سهامی عام پذیرفته‌شده در بورس)، کارگزاران، بازارگردانان، معامله‌گران، مشاوران سرمایه‌گذاری، و سایر نهادهای مالی مرتبط، از مسائل رایج در این حوزه است. همچنین سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، و بورس‌های مختلف (اوراق بهادار، انرژی، کالا، فرابورس) در فرآیندهای بازار سرمایه نقش مهمی دارند.
تمامی این عوامل، اهمیت حضور وکلای متخصص در حوزه بورس و بازار سرمایه را برجسته‌تر می‌کند. این وکلا می‌توانند با ارائه مشاوره و دفاع از حقوق موکلین خود در مقابل اختلافات، امنیت و شفافیت را در این بازار بهبود بخشند.
در این مقاله، به بررسی نقش وکیل بورس و بازار سرمایه و همچنین جایگاه هیأت داوری بورس در حل‌وفصل اختلافات پرداخته خواهد شد. در ادامه نیز خدمات ارائه شده توسط موسسه وکالت وکیل دانیال کریمی و همکاران و موسسه حقوقی بین‌المللی مهرآیین نامدار جاوید که در این حوزه تخصص دارند، مورد بحث قرار خواهد گرفت.
فعالیت در بورس و بازار سرمایه نیازمند آگاهی دقیق از قوانین و مقررات مرتبط است. از جمله این قوانین می‌توان به قانون بازار اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴٫۰۹٫۰۱، قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸٫۰۹٫۲۵، و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی شورای عالی بورس و هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار اشاره کرد.
افراد و شرکت‌هایی که در بازارهای بورس فعالیت دارند، ممکن است با مسائل حقوقی مختلفی روبه‌رو شوند. این مسائل می‌تواند شامل اختلافات ناشی از معاملات بورسی، تخلفات شرکت‌های بورسی، و مشکلات نقل و انتقال سهام باشد. اختلافات سهامداران با شرکت‌های ناشر، به‌ویژه در خصوص سود سهام و حق تقدم‌ها، از دیگر چالش‌های رایج است.
علاوه بر این، اختلافات میان مشتریان کارگزاری‌ها و کارگزاران، به‌ویژه در خصوص خرید اعتباری، عدم تسویه به موقع، یا فریز سهام، مواردی است که می‌تواند منجر به دعاوی پیچیده در بازار سرمایه شود. در مواردی نیز، خرید و فروش سهام بدون دستور مشتری از سوی کارگزار، باعث بروز اختلافاتی می‌شود.
در چنین شرایطی، حضور وکیل متخصص در بورس و بازار سرمایه می‌تواند بسیار مفید باشد. وکیل متخصص با ارائه راه‌حل‌های حقوقی و دفاع از دعاوی، در رفع اختلافات و تسهیل روند حل‌وفصل مسائل حقوقی نقش کلیدی ایفا می‌کند.
وکیل بورس و بازار سرمایه باید به تمامی قوانین و مقررات مرتبط با بورس اوراق بهادار، بازار سرمایه، و حقوق سرمایه‌گذاران اشراف کامل داشته باشد. از جمله مواردی که وکیل بورس می‌تواند در آن به موکل خود کمک کند، شامل موارد زیر است:
دعاوی بورسی: دعاوی مرتبط با خرید و فروش سهام، مشکلات مرتبط با سهامداران و مجامع عمومی شرکت‌ها.
مشاوره حقوقی: ارائه مشاوره در خصوص قوانین و مقررات حاکم بر بورس و بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق بهادار، و نحوه اجرای معاملات بورسی.
دفاع در هیات داوری بورس: این هیأت به‌عنوان مرجع تخصصی در حل‌وفصل اختلافات میان فعالان بورس فعالیت می‌کند و وکیل بورس باید توانایی دفاع از حقوق موکل خود در این هیأت را داشته باشد.
هیأت داوری بورس به‌عنوان یک مرجع تخصصی و قانونی برای رسیدگی به اختلافات مرتبط با بورس و بازار سرمایه، نقش مهمی در حل‌وفصل دعاوی میان فعالان این حوزه دارد. این هیأت که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت می‌کند، وظایف خاصی بر عهده دارد که شامل رسیدگی به شکایات ناشی از اختلافات سرمایه‌گذاران، کارگزاران، شرکت‌های بورسی، و سایر فعالان بازار سرمایه می‌شود.
هیأت داوری بورس برخلاف داوری اختیاری که در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب پیش‌بینی شده، یک نهاد اجباری است. این هیأت طبق مواد ۳۶ و ۳۷ قانون بازار اوراق بهادار تأسیس شده و در دعاوی ناشی از فعالیت‌های حرفه‌ای بازار سرمایه، به جای دادگاه عمل می‌کند.
قطعی بودن آراء: آراء صادره توسط این هیأت قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است.
قابلیت اجرا: آراء هیأت از طریق دوایر اجرای ثبت، قابل اجرا هستند.
محدودیت جغرافیایی: هیأت داوری دارای صلاحیت ملی است و از قواعد محل اقامت یا محل انعقاد قرارداد تبعیت نمی‌کند.
کمیته سازش کانون کارگزاران: رسیدگی در هیأت داوری منوط به طرح شکایت در کمیته سازش و صدور گواهی عدم سازش است.
ثبت شکایت در سامانه هیأت داوری: پس از صدور گواهی عدم سازش، شاکی شش ماه فرصت دارد تا از طریق سامانه davri.seo.ir شکایت خود را ثبت کند.
بررسی شکایات و صدور رأی: هیأت پس از بررسی دقیق پرونده و مستندات، رأی خود را صادر می‌کند.
فعالیت در بورس و بازار سرمایه، علاوه بر سودآوری بالا، می‌تواند با چالش‌های حقوقی همراه باشد. همکاری با یک وکیل بورس و بازار سرمایه، می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کرده و حقوق سرمایه‌گذاران را تضمین کند.
